Tasarım Desteklerine Kimler Başvurabilir?

Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nce yürütülen 2008/2 Tasarım Desteği hakkında Tebliğ çerçevesinde tasarım yapan şirketler, tasarımcı/modelistler ile ürün imalatına yönelik şirketlerin yaptığı tasarım harcamaları desteklenmektedir. Bu çerçevede tasarımcı şirketleri/tasarım ofisleri ve işbirliği kuruluşlarının gerçekleştireceği tanıtım, reklam, pazarlama, istihdam, danışmanlık harcamaları, yurt dışında açacakları birimlere ilişkin giderleri ile şirketlerin yurtdışı pazarlara yönelik yüksek katma değerli ürün geliştirmek amacıyla yürütecekleri tasarım ve ürün geliştirme projelerine ilişkin giderler desteklenmektedir.

Başka bir ifade ile destek mekanizması iki ayrı ayaktan oluşmaktadır:

• Tasarım şirketleri, tasarım ofisi için
• Tanıtım, Reklam, Pazarlama Gideri
• İstihdam Gideri
• Danışmanlık Harcamaları
• Yurdışı Birim Giderleri
• İmalatçı şirketler için (yurtdışı pazarlara yönelik yüksek katma değerli ürün geliştirmek amcıyla)
• Tasarım ve Ürün Geliştirme Projeleri kapsamında, (Tasarımcı, modelist ve mühendislerin istihdamı, Alet, teçhizat, malzeme ve yazılım giderleri, Seyahat ve web sitesi üyeliğine ilişkin giderler)

Bakanlık tasarım destek mekanizmasında iki temel motivasyonu göz önünde bulundurmaktadır. Desteğe başvuracak ürünün bir Türkiye markasına sahip olması; ürünün yurtdışı pazarlara sunulacak olması.

O yüzden destek kapsamında iki farklı ürün kategorisinden bahsedebiliriz:

• Tasarımın bizzat ürün olarak sunulması.
• Tasarımı yapılan ihraç ürünü olması.

Tasarımcı şirket / tasarım ofislerine verilen destek ilk tür ürünler içindir, yani tasarımın bizzat kendisi marka/patent koruması altında bir ürün olarak yurtdışı pazarlar için ürütim yapan firmalara satılmaktadır. Tekstil tasarım ve modelistliği bu kapsamda olup, marka olmuş tasarımcılar, tasarımlarını tekstil şirketlerine ürün olarak satmaktadır. Bu kapsamda tasarımı ürün olarak sunan tasarım şirket/ofislerinin yurtdışında iş almak amacıyla yaptıkları tanıtım, reklam, pazarlama; yurtdışında açacakları ofisler; istihdam ettikleri nitelikli personel ve spesifik pazarlara yönelik tasarım süreçlerine dair aldıkları danışmanlık hizmetleri Bakanlıkça desteklenmektedir.

İmalat sanayinde tasarıma dayalı ürün imalatı yapan her türlü şirketin belli bir sektör sınırlaması olmaksızın ürünün imalatı sırasında tasarımı için geliştirdiği projeleri desteklenmektedir. Proje gideri 3 alt kalemden oluşup (istihdam, malzeme-software, seyahat-web site üyeliği) toplam giderlein %50’si azami 1.450.000$’a kadar desteklenmektedir.

İmalatçı şirketler için, ürünün tasarımı dışarıya yaptırıldığında örneğin yukarıda geçen tasarım şirketlerine yaptırıldığında tasarım ürünün bir parçası olarak imalatçı şirketin markası içinde kalıyorsa bu tasarım masrafı ancak 2006/4 sayılı Marka Destek &Turquality kapsamında tasarım gideri olarak desteklenmektedir. Tasarım ayrı bir marka olarak üründen ayırt edici olarak sunuluyorsa bu sefer Tasarım desteği sadece tasarımı yapan tasarımcı şirket veya  tasarım ofisene verilmektedir.Başka bir ifade ile imalatçı firmalar tasarım desteğinden yararlanmak istiyorlar ise, kendi bünyelerinde tasarımı yapabilecek bir ekip kurmaları gerekmektedir. 

Bu çerçevede ürün geliştirme sürecinde tasarımın önemli bir yer tuttuğu

• Gemi & Yat İmalatı
• Seramik İmalatı
• Cam ürünleri
• Endüstriyel Mutfak ve Mutfak Gereçleri
• Mücevherat
• Konfeksiyon
• Mobilya
• Küçük Ev Aletleri Üretimi
• Medikal Cihaz Üretimi
• Endüstriyel Tasarım Gerektiren Diğer  Tüm İmalat Sektörlerin

desteklerden yararlanabileceği düşünülmektedir.

Ekonomi Bakanlığı tasarımcı şirket ile tasarım ofislerini temel yararlanıcı olarak baz almaktadır. Tasarımcı şirket ve tasarım ofislerinin de modelist ve tasarımcı istihdam etmesi gerekmektedir. Bakanlık bu 4 terimi aşağıdaki şekilde tanımlamaktadır:

Tasarımcı: Faaliyet alanına göre ilgili mesleki örgüte üye olan veya tasarım ya da tasarımla ilgili alanlarda yükseköğrenim görmüş Türk tasarımcılar.  

Modelist: Tasarımı ve çizimi belirlenmiş olan konfeksiyon ürünlerinin üretilebilmesi için şablon ve kalıpların hazırlanmasını, ürüne uygun malzeme yapısının tespit edilmesini ve numune dikiminin yapılmasını takip eden, ilgili alanlarda mesleki eğitim görmüş kişiler. 

Tasarımcı şirketi: Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş, Türkiye’de ticari ve/veya sınai faaliyette bulunan, tasarımcının ortak olduğu, endüstriyel ürün tasarımı veya moda tasarımı alanlarında faaliyet göstermekte olan şirketler.

Tasarım ofisi: Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde kurulmuş ve sadece tasarım hizmeti ve/veya danışmanlığı faaliyetinde bulunan ve bünyesinde en az üç adet tasarımcı bulunan endüstriyel ürün tasarımı veya moda tasarımı alanlarında faaliyet göstermekte olan şirketler.  

Bu çerçevede tasarım ve endüstriyel tasarım alanlarında faaliyet gösteren ve Bakanlığın tanımına uyan

• Tasarımcı Şirket
• Tasarım Ofisi
• Tasarım ve Ürün Geliştirme Projeleri Geliştiren Tüm Şirketler

desteklerden yararlanabilmektedir.

Tasarım ve ürün geliştirme projeleri: Firmaların moda, endüstriyel tasarım ve inovasyon kapasitelerinin artırılarak, ihracata dönük katma değerli ürün üretmeleri amacıyla uygulanacak projeleri olarak tanımlanmakta olup; görüleceği üzere ihracata dönük üretim motivasyonu olması gerekmektedir.

Diğer taraftan İşbirliği kuruluşları da destekler için ehildir. Bakanlık İşbirliği kuruluşunu Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), ihracatçı birlikleri, tasarım konusunda iştigal eden dernek, birlik ve vakıflar olarak tanımlamaktadır.

Bahse konu şirket ve ofisler otomatik olarak destek kapsamına girmemektedirler. Destek talebinde bulundukları proje ile başvuru yapılmakta olup; projesnin destek kapsamına alınıp alınmamasına Tasarım Destek Komitesi karar vermektedir. Tasarım Destek Komitesi, Bakanlık, TİM ve Bakanlığın uygun gördüğü işbirliği kuruluşları temsilcileri ile konusunda uzman kişilerden oluşur. Destek programı kapsamına alınacak tasarımcı şirketleri, tasarım ofisleri, işbirliği kuruluşlarının tasarıma ilişkin sunacağı projeler ile şirketlerin sunacağı tasarım ve ürün geliştirme projelerinin seçimi ve uygulamaya yönelik konularda Bakanlığa istişari nitelikte görüş bildirir.

Şirketinizin/ kuruluşunuzun, söz konusu desteklere başvuru için uygun olup olmadığı konusunda tereddüt yaşıyorsanız konusunda uzman ekibimiz ile iletişime geçebilirsiniz.