EKONOMİ BAKANLIĞI HİZMET SEKTÖRÜ DESTEKLERİ
1-Ekonomi Bakanlığı 2004 yılından beri yurtdışı müteaahitlik gelirlerini artırılmasını teminen Teknik Müşavirlik hizmerleri alanında destek vermektedir. 25 Haziran 2012 tarihinden beri ise döviz kazandırıcı hizmetlere ilişkin çeşitli devlet destekleri vermektedir. Yurtdışı müteahhitlik projelerinin ülkemiz firmalarınca üstlenilmesini teminen ilk olarak Teknik Müşavirlik firmalarına yönelik hazırlanan teşvikler daha sonra Sağlık Turizmi, Bilişim Eğitim ve Film & Dizi sektörlerine açılmıştır.
2 Haziran 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 2015/8 ve 2015/9 sayılı Karar’lar ile söz konusu destek verilen sektörlerin yanına Yönetim Danışmanlığı da eklenmiş; diğer taraftan belli bir sektör ayrınmı yapmadan Bakanlığın uygun göreceği tüm hizmet sektörü firmalarının Marka Destek/Turquality programlarına başvurmasının önü açılmıştır. (Sadece finans sektörünün Marka Destek/Turquality kapsamına alınmayacağı Karar’da hüküm altına alınmıştır.)
Özetleyecek olursak 2014/10 sayılı Karar ile Teknik Müşavirlik firmaları; 2015/8 ve 2015/9 sayılı Kararlar ile sağlık turizmi, eğitim, film & dizi, ve bilişim sektörlerinin yurtdışına hizmet ihracatı kapsamındaki çeşitli faaliyetleri Ekonomi Bakanlığı’nca desteklenmektedir. 2015/9 sayılı Hizmet Sektörlerinde Marka Destek & Turquality Programı kapsamında belli bir sektör sınırlaması mevzuatta bulunmamakta ise henüz uygulama hazırlıkları devam eden bu destek mekanizmasında Bakanlığın 2015/8’de sayılan sektörlerle ilk başta yola çıkması beklenmektedir.
Ekonomi Bakanlığı’nca destekler uygun kriterleri taşıyan firmalara ve sektörel nitelik taşıyan İşbirliği kuruluşlarına yöneliktir. Sağlanan destek kalemlerinden bazıları şu şekildedir:
- Yurtdışı Birim (kira vb giderler)
- Reklam Tanıtım Pazarlama (yurtdışı pazarlar için)
- Yurtdışından Getirilen Hasta Desteği
- Tercümanlık Giderleri
- Danışmanlık (yurtdışı pazarda bağlantı sağlanması amacıyla)
- Rapor Desteği (Pazar Araştırması Raporları, Şirket satın alma)
- Acente/Komisyon Giderleri (yurtdışında Pazar kapma aşamasında harcanan)
- Yurtdışı Fuar/kongre/konferans/seminer/festival/film market katılımlarının desteklenmesi
- Belgelendirme (yurtdışından alınan lisans, sertifika vb belgeler)
- Ürün/ Hizmet / Markaların Tescili ve Korunması (marka tescili için harcanan eğitim, danışmanlık dahil her türlü gider)
- Yurtiçinde gerçekleştirilen yurtdışı piyasalara yönelik tanıtım faaliyetleri
- Yurtdışında getirilen uzmanlardan alınan yurtiçi eğitim giderleri
- Yurtdışında ticaret heyeti; yurtiçinde alım heyeti.
- HİSER- Hizmet Sektörü Rekabet Gücünün Artırılması Projesi.
Destek oranları şirketler ile İşbirliği Kuruluşları için farklılık göstermektedir.
Her destek kalemi için uygunluk kriterleri, destek oranları ve şartlar farklılık göstermektedir. Sektörlere yönelik destekler ve şartlar için sektör sayfalarımızı inceleyebilirsiniz. Ya da Hizmet Sektörü Destekleri Hesaplama Formu nu doldurun size dönelim.
2- Bakanlık Hangi Hizmet Sektörlerine Destek Sağlamaktadır?
Ekonomi Bakanlığı 2004 yılından beri yurtdışı müteaahitlik gelirlerini artırılmasını teminen Teknik Müşavirlik hizmerleri alanında destek vermektedir. 25 Haziran 2012 tarihinden beri ise döviz kazandırıcı hizmetlere ilişkin çeşitli devlet destekleri vermektedir. Yurtdışı müteahhitlik projelerinin ülkemiz firmalarınca üstlenilmesini teminen ilk olarak Teknik Müşavirlik firmalarına yönelik hazırlanan teşvikler daha sonra Sağlık Turizmi, Bilişim (mobil aplikasyon ve oyun), Eğitim, Film & Dizi ve Yönetim Danışmanlığı sektörlerine açılmıştır.
Diğer taraftan yurtdışından hasta getirilmesine yönelik destek kaleminde Havayolu Şirketleri de destek kapsamına alınmıştır. Ayrıca sadece İşbirliği kuruluşlarnın organize ettiği yurtdışındaki Milli Katılım Fuar Organizasyonları açısından Gayrimenkul Sektörü de destek kapsamındadır.
Bakanlık kapsamlı olarak döviz kazandırıcı hizmet ticaretini desteklemeye 2012 gibi yeni bir tarihte başlamıştır. Zamanla destek verilen sektörlerin artırılması muhtemeldir.
3- Genel Destek Programı ile Marka Destek & Turquality Programı arasındaki farklar nelerdir?
2015/9 sayılı Karar’da döviz kazandırıcı hizmet sektörlerine yönelik Marka Destek ve Turquality programı kapsamındaki destekler 2 temel noktada 2015/8 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmetlere Yönelik Genel destek mekanizmasından ayrılır:
1- Marka Destek ve Turquality Programında, Genel Destek Mekanizmasından Farklı Olarak Sektör Sınırlaması Yoktur: Genel Destek Mekanizması sadece Sağlık Turizmi, Eğitim, Bilişim, Filmcilik ve Yönetim Danışmanlığı olarak temelde 5 sektör için destekler varken; 2015/9 sayılı Marka Destek ve Turquality Programında sektör sınırlaması yoktur. İlk aşamada sadece Finans sektörünün desteklerden yararlanamayacağı ilgili mevzuatta kayıt altına alınmıştır.
2- Marka Destek ve Turquality Programındaki Desteklerden Yararlanmak İçin Programa Kabul Edilme Şartı bulunmaktadır: Genel Destek mekanizmasında bahse konu 5 sektörde faaliyette bulunmak sayılan herhangi bir destek için doğrudan ehil olmayı sağlar iken Marka Destek ve Turquality programında desteklerden yararlanabilmek için öncesinde bir Ön Değerlendirme yapılmakta ve Ön Değerlendirmeyi geçen firmaların ilgili destek dönemine ilişkin olarak, Bakanlık tarafından yetkilendirilen danışmanlık şirketlerince gerçekleştirilecek Gelişim Yol Haritası çalışmasını yaptırmaları zorunludur. Yararlanıcıların bu çerçevede yaptığı harcamalar ise, ilgili destek dönemi için en fazla 200.000 ABD Doları ve %75 oranında desteklenir. Başka bir ifadeyle Ön Değerlendirmeyi geçtikten sonra Bakanlığın belirlediği bir danışmanlık şirketi sizin finansal ve yönetimsel olarak check up’ınızı yapmakta, güçlü ve zayıf yönlerinizi belirleyerek önünüzdeki 4-5 yıl için bir İş Planı hazırlamaktadır. Program kapsamında desteklerden bu şekilde yararlanılmaya başlanmaktadır.
Marka Destek programında destekler genellikle % 50 olarak, 4 yıl ile ve bir azami miktar ile sınırlandırılmakta; Turquality programında ise yine %50 olmakla birlikte 5+5 yıl ve bazı kalemler dışında çoğunlukla azami miktar sınırlaması bulunmamaktadır.
Genel destek mekanizmasını Süper Lig’e benzetirsek; Marka Destek programı Avrupa Ligi, Turquality Programı ise Şampiyonlar Ligi’ne benzetilebilir.
Genel Destek mekanizması ile 5 sektörde firmalarımız hizmet ihracına alıştırılmakta; Marka Destek & Turquality programlarında ise artık kalıcı olarak hizmet ihracı yapabilen firmalarımızın bölgesel ve küresel marka olarak ön plana çıkabilmeleri amaçlanmaktadır. O yüzden Marka Destek & Turquality programında verilen destek kalemi daha az olmakla beraber destek miktarları oldukça yüksektir. Destek kalemlerinin bir biri ile ilintisi bulunmakta; tüm destekler yurtdışı pazarlarında kalıcı yer edinilmesine yönelik bir İş planı çerçevesinde yürütülmektedir.Ekonomi Bakanlığının Marka Destek & Turquality programına ilk etapta Genel Destek kapsamında olan sektörler ile başlayacağı düşünülmektedir. Zamanla bu 5 sektör dışındaki alanlara da programın yansıtılacağı da göz önünde bulundurulmalıdır.
Diğer taraftan Marka Destek& Turquality programında İşbirliği Kuruluşları proje başına destek almakta ve destek kalemleri yine Genel Destek Mekanizmasına göre az sayıda bulunmaktadır.
4- Hizmet Sektörüne Verilen Destek Kalemleri Nelerdir?
Teknik Müşavirlik firma/İşbirliği kuruluşarına 2014/10 sayılı Karar kapsamında; diğer 5 sektöre ise 2015/8 sayılı Karar kapsamında destekler sağlanmaktadır. Bu iki kararda bazı dstek kalemleri benzer olmakla beraber birbirinden farklı destek kalemleri de bulunmaktadır. 2015/8 kapsamında 5 sektöre verilen destek kalemleri çoğunlukla 5 sektör için olmakla beraber sadece sağlık turizmi, film, bilişim sektörlerine yönelik destke kalemleri de bulunmaktadır. Sektörlere yönelik destek kalemleri ismen aşağıda verilmekle beraber deratları için sık sorulan soruların ilgili sektör kısmına bakılabilir:
Teknik Müşavirlik: (15 Destek)
Sağlık Turizmi: (16 Destek)
Eğitim: (14 Destek)
Bilişim: (15 Destek)
Fim& Dizi: (15 Destek)
Yönetim Danışmanlığı: (7 Destek)
5- Hizmet Sektörü Desteklerine Kimler Başvurabilir?
2015/8 sayılı Karar kapsamında Ekonomi Bakanlığı hizmet sektörü desteklerinden fimalar ile işbirliği kuruluşları olarak temel iki faklı kullanıcı yararlanmaktadır. Firma tarzı kullanıcıyı Bakanlık “yararlanıcı” adıyla tanımlamaktadır. Bakanlığa göre “Yararlanıcı: Türkiye’de yerleşik olup döviz kazandırıcı hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren sağlık kuruluşları, eğitim kurumları, sağlık turizmi, bilişim, film, yönetim danışmanlığı şirketleri ve ilgili destekler bakımından diğer şirketler ile kurum ve kuruluşlar” olarak tanımlanmaktadır.
Görüleceği üzere, Bakanlık 5 temel sektör ile yararlanıcıları sınırlandırmaktadır. Bu sektörlere ilişkin sağlık kuruluşu, sağlık turizmi şirketi, bilişim vb. şirket türlerini ise bilahare ayrı ayrı tanımalamaktadır ve bunlar ilgili sektör sık sorulan sorularda detaylı ele alınacaktır.
Firmalar açısndan genel şartlar Türkiye’de yerleşik olmak (ticaret sicil kaydı bulunması); merkezi İstanbul’da bulunan Hizmet İhracatçıları Birliği’ne (devlete ait eğitim kurumları ile kamu sektörü, sağlık kuruluşu ve üniversite sağlık/bakım kuruluşları hariç) kayıt olmak şeklindedir.
Diğer taraftan İşbirliği kuruluşları ise daha yüksek oranlardan destek alabilmektedir. Ekonomi Bakanlığı İşbilirği Kuruluşunu şu şekilde tanımlamaktadır.
İşbirliği Kuruluşu: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM); Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB); Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK); İhracatçı Birliği; Ticaret ve/veya Sanayi Odası; sektör dernek, birlik, konsey veya kuruluşu; işadamı dernek, birlik veya kuruluşu ya da teknokent ile Bakanlık tarafından belirlenen hizmet sektörlerindeki diğer kuruluşu,
Şirketinizin/ kuruluşunuzun, söz konusu desteklere başvuru için uygun olup olmadığı konusunda tereddüt yaşıyorsanız konusunda uzman ekibimiz ile iletişime geçebilirsiniz.
6- Desteklere Başvuru için Temel Belgeler Nelerdir?
Bakanlık destek kalemlerine göre ilave belgeler talep etmekle beraber; ilk defa destek için Bakanlığı başvuranlardan aşağıdaki belgeler talep edilmektedir:
7- Başvuru ve Destek Ödemelerinde Dikkat Edilecek Temel Hususlar?
- Şirketiniz destekler kapsamında mıdır? Öncelikli şirketinizin destek kapsamına ehil olup olmadığının tespiti önemlidir. Zira ehil olmama ya da ehil olmak için gerekli şartların sağlanılmadan yapılacak başvuru için boş yere emek sarfedilmiş olacaktır.
- Bakanlıktan önonay gerekli mi? Bazı destek kalemlerinde Bakanlık kendisine başvurularak önceden ön onay alınmasını talep etmektedir. Bu ön bildirim ve ön onay alınmadan yapılacak masrafların Bakanlıkça karşılanması mümkün olmamaktadır. Tecrübelerimiz çoğu şirketin esasında hak ettiği birçok destek miktarını sırf zamanında ön bildirim ve önonayda bulunmadığı için ulaşamadığını göstermektedir.
- Ödeme Yöntemleri: Bakanlık yıllardır İhracat Destekleri vermekte olup; hangi tür ödeme belgelerinin/usullerinin destek kapsamında olup hangilerinin olmayacağı konusunda detaylı bir içtihat geliştirmiştir. Bu yüzden ne tür ödeme belgelerinin destek için kabul edilebilir olduğunu söz konusu harcamalara başlamadanönce belirlemek gereklidir. Bakanlık bankacılık sistemi üzerinden yapılan havaleleri temel kriter almaktadır. Bazı desteklerde kredi kartı ödemeleri de kabul edilmektedir. Bu hususların baştan şirket ödeme yetkilileri tarafından bilinmesi hayati önem taşımaktadır.
- Faturalama: Birçok destek kaleminin içeriği ile alınan hizmetin birbirini tutması için en temel belge Bakanlıkça fatura olarak alınmaktadır. Faturaların içeriği alınan hizmet/gidere uygun olarak hazırlanmadığı ya da muğlak olduğu durumlarda Bakanlık hiç riske girmeden destek vermemeyi tercih etmektedir. Her destek kalemi için faturanın nasıl hazırlanması gerektiği titiz bir şekilde baştan bilinmesinde fayda vardır.
- Başvuru dosyasının hazırlanması: Görüleceği üzere çok sayıda destek kalemi bulunmaktadır. Sadece bir destek kalemine başvurulsa dahi Genel başvuru belgeleri ile o destek için gerekli temel başvuru belgesi sayısı 10’lara ulaşmakta; alınan faturalar, yapılan sözleşmeler vb gibi belgeler eklendiğinde de oldukça hacimli bir belge klasörü ortaya çıkmaktadır. Bakanlıkta bu dosyayı inceleyecek kamu görevlisinin işini kolaylaştırmak adına dosyanın düzgün bir şekilde hazırlanması belki de en önemli konudur. Diğer türlü, dosyada var olmakla beraber gözden kaçan harcama kalemleri olabilecek ve desteklerden alınabilecek miktarın altında yararlanmak kaçınılmaz olacaktır. Ayrıca özensiz bir dosyanın bakanlıkta bekleme süresi uzayacak ve hak ettiğiniz desteği alma zamanınız gereksiz yere uzayabilecektir.
Görüleceği üzere destek başvuru sürecinde dikkat edilmesi gereken birçok nokta bulunmaktadır. Bu konularda yaşanan eksiklikler, desteklerden kısmen veya tamamen faydalanamama, alınabilecek bazı destekleri ise gözden kaçırma ile sonuçlanabilmektedir. Suvay Müşavirlik olarak destek başvurusunda bulunacak firmalarımıza her adımda yardımcı olmaktayız. Destek sisteminden en etkin şekilde yararlanmak için konusunda uzman ekibimiz ileiletişimegeçebilirsiniz.